Terug naar normale en belangenloze psychiatrische diagnose

De Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders (kortweg DSM) is een Amerikaans handboek voor diagnose en statistiek van psychische aandoeningen dat in de meeste landen als standaard in de psychiatrische diagnostiek dient.Allen Frances is emeritus hoogleraar psychiatrie aan Duke University. Hij was lid van de DSM-III task force en voorzitter van de DSM-IV task force en is nu de bekendste en meest gezaghebbende criticus van DSM-5.
Waarom is er zoveel te doen over DSM-5, de nieuwe editie van het handboek voor psychiaters en therapeuten? Omdat de DSM de grens bepaalt tussen wat normaal en gestoord is, en DSM-5 die grens radicaal verschuift. Miljoenen normale mensen krijgen straks het etiket van een stoornis opgeplakt. Dit leidt tot onnodige, dure en soms gevaarlijke behandelingen van nieuwe 'patiënten' en heeft vele maatschappelijke consequenties, bijvoorbeeld voor verzekeringen, onderwijs, rechtspraak en toegang tot zorg.
We leven in een tijd van diagnostische inflatie en overmedicatie, onder druk van met name de farmaceutische industrie. Medische ziektes worden verward met psychische stoornissen en diagnoses worden al te snel gesteld. Kinderen groeien op in een golf van ADHD en autisme en het is kennelijk niet meer normaal om af en toe droevig, druk, gefrustreerd of angstig te zijn - of een tikkeltje excentriek.

Allen Frances schetst in zijn boek Terug naar Normaal de geschiedenis en de ontsporing van de psychiatrie. Als insider beschrijft hij de excessen in de psychiatrische diagnostiek en geeft hij aan hoe de psychiatrie weer veilig en gezond kan worden.

In een recensie in de Volkskrant van 27 april schrijft Ranne Hovius:
In Terug naar normaal betuigt Frances zijn spijt over de veranderingen die hij met zijn team in 1994 doorvoerde in de DSM-4. Met name de wijzigingen in de diagnoses autisme en adhd leidden tot een epidemie aan nieuwe patiënten die zij totaal niet voorzien, laat staan bedoeld hadden. Het zijn diagnoses op de vage scheidslijn tussen mensen met een psychische stoornis en de worried well, mensen met problemen die weliswaar zorgelijk kunnen zijn maar tot de normale last van het leven horen.
Een kleine verschuiving van de criteria in dit drukbevolkte grijze gebied, aldus Frances, kan enorme consequenties hebben. Debet aan die consequenties zijn belangengroeperingen als ouders, verzekeringsmaatschappijen, de rechterlijke macht, maar vooral de op grote winst beluste farmaceutische industrie. Zeker in Amerika, waar de farmaceutische industrie zich met haar agressieve marketing rechtstreeks tot het publiek mag richten, blijkt het niet zo moeilijk om mensen via tijdschriften en tv een ziekte - en de oplossing in een pillendoosje - aan te praten.



De bottomline van Frances' betoog is: laten we de criteria voor stoornissen aanscherpen, terughoudend omspringen met het labelen van mensen, pillen alleen als laatste redmiddel voorschrijven, en de psychiatrie weer reserveren voor mensen die het werkelijk nodig hebben.