25 november 2008

Aandacht

Aandacht willen we allemaal, we willen erkend en bevestigd worden. Ook aandacht is er in soorten en maten. De aandacht die ik geef of de aandacht die ik wil hebben. De aandacht die ik mezelf geef, bijvoorbeeld aan mijn lichaam, de verzorging of de aandacht voor mijn innerlijk leven, wat beweegt mij, waar heb ik last van, wat geeft of kost me energie. Deze aandacht leidt tot meer zelfkennis.
Mensen met klachten zoeken ook bewust of onbewust aandacht, in eerste instantie voor hun kwaal. En klachten gaan ook altijd met stress gepaard, wat heb ik toch en, is het erg? Eerst zoeken ze aandacht bij de naasten en als het daar niet opgelost kan worden, vervolgens bij de huisarts. Die heeft 10 of hooguit 20 minuten tijd en heeft dan vooral aandacht voor de lichamelijke kant. Hij luistert hier, klopt daar, en schrijft soms iets voor. Echte aandacht is dit niet, daar is geen tijd voor en mensen weten zelf soms niet wat ze eigenlijk willen en waar ze behoefte aan hebben.
Hoe kan je echte aandacht geven? Invoelend (empatisch) luisteren naar wat de ander te zeggen heeft, maar ook door de ander uit te nodigen en te helpen zelf aandacht te geven aan wat hem of haar wezenlijk van binnen (nog) bezig houdt. Dat geeft het gevoel echt gehoord te worden. Wordt daaraan voorbij gegaan dan kunnen (stress) klachten soms verergeren. Hoofdpijn, vermoeidheid, rugpijn, buikpijn, neerslachtige gevoelens enz. enz. Er over praten helpt soms wel, maar dat is meestal niet genoeg, vooral als het onderwerp steeds terugkomt en de omgeving er op een gegeven moment genoeg van krijgt.
Door onder begeleiding de cliënt met de eigen aandacht naar ‘binnen’ te laten gaan en voorzichtig te laten onderzoeken wat hen wezenlijk bezighoudt, brengt soms tot verrassende conclusies. Misschien is het verwerken van een verlies; van vader, moeder, opa, oma, werk, relatie, jeugd, kat of hond, status, hoe lang geleden ook, nog niet helemaal klaar. Vaak denk je dat je daar allang overheen bent, maar dat is niet altijd het geval. Je staat als het ware innerlijk nog steeds stil bij die situatie van toen, soms als klein kind van 4 of 5 jaar oud. Of is het vroeger door de ander beschadigde zelfvertrouwen nog steeds niet hersteld. Dat doet pijn en leidt ook tot stress. En stress zélf kan ook allerlei ook lichamelijke klachten geven, verergeren of in stand houden. Maar sombere gedachten behoren ook tot de mogelijke gevolgen.
Met echte aandacht kan die vicieuze cirkel doorbroken worden, waardoor klachten soms spontaan verdwijnen.