Na een jaar Phoenix-traject is het goed eens terug en vooruit te blikken. Zoals gebruikelijk loopt ook dit project anders dan eerst werd verwacht en blijft het nodig steeds aanpassingen te doen.
Allereerst blijken mensen met depressieve klachten zeer terughoudend bij het nemen van nieuwe initiatieven. Dit maakt dat het een moeilijk te bereiken doelgroep is.
Ten tweede blijken de meeste mensen die zich aanmelden, al begonnen te zijn met (vaak te snel) afbouwen, maar ze lopen daarin vast en zoeken dan (pas) hulp. Eigenlijk te laat.
Ten derde zijn de oorzaken van het gebruik van antidepressiva zo divers dat daar geen algemeen beeld van valt te geven. Wel valt ons op dat in het overgrote deel er sprake is van een niet geringe opeenstapeling van negatieve gebeurtenissen en ervaringen vaak al vanaf de vroegste jeugd.
Ten vierde blijken het allemaal gevoelige, goedbedoelende mensen, die niet goed hebben geleerd hoe daarmee om te gaan en die geen ‘nee’ kunnen zeggen. Ze proberen zich steeds krampachtig aan te passen om de boot van de samenleving niet te missen.
Samenleving
Onze verhardende en steeds snellere samenleving maakt het voor hen extra moeilijk mee te blijven doen. Er treedt overbelasting op als gevolg van ervaringen in het verleden en heden en een onvermogen hier mee om te gaan. Uitputting is het gevolg en een tekort aan energie. Het gevoel machteloos te zijn ondermijnt verder het zelfbeeld. Reserves worden aangesproken en opgemaakt door op de oude voet verder te gaan. De weerstand laat het dan nog verder afweten en men kan het geheel (verleden, eisen en verwachtingen van de omgeving en de behoefte het goed te willen doen) niet meer aan en komt in een gat terecht.
Doorvragen
Wat mij opvalt is bij doorvragen of er al iets gedaan is aan de oorzaken uit het verleden door gesprekken met een psycholoog of psychiater, dat dit vaak niet is gebeurd. Er werd volstaan met tips om de situatie beheersbaar te houden of overgegaan tot het eenvoudigweg geven van medicatie zonder verdere ’behandeling’. Deze mensen krijgen steeds een herhaalrecept en verdere zorg ontbreekt. En omdat zelf initiatieven nemen teveel energie vereist, blijven ze daar in steken. Ook zijn ze kopschuw geworden doordat er nooit voldoende aan de oorzaken gedaan kon worden.
Er is dus wel degelijk een grote groep gebruikers die geen zorg meer krijgt of wil, ook al wordt dit meestal door de werkers uit het reguliere veld ontkend.
Aanpak
Ons is gebleken dat het van groot belang blijft bij het bestrijden van depressie en angst, om eerst vaardigheden eigen te maken die helpen een eventuele terugval op te opvangen, al dan niet met hulp van buiten.
Een goede energiebalans is daarnaast van belang. Energievretende gaten moeten eerst gedicht worden, voordat er afgebouwd kan worden, kortom: het verleden moet eerst een plek krijgen.
Voedingssupplementen helpen het eventuele afbouwen te ondersteunen en helpen daarbij de energie op pijl te houden.
Te snel afbouwen is funest!
Tijdens het afbouwen komt er oude pijn naar boven die ook een plek moet krijgen.
Een ander frappant fenomeen is dat mensen die 3 tot 6 maanden terug hun medicatie succesvol hebben afgebouwd, soms een onverwachte en hevige terugslag krijgen. Dan blijkt het weer hoe belangrijk de nieuwe vaardigheden zijn om dit op te vangen.
Toekomst
We krijgen vragen uit het hele land van mensen die iets dergelijks als het Phoenix-traject in de buurt zoeken. Dat is er niet. Onze locatie in Noord Nederland werkt dan ook niet mee. Daarom gaan wij herstelweken in Frankrijk organiseren, waar deze mensen een eerste en belangrijke aanzet kunnen maken tot het leren leven op eigen kracht. De eerste week is voor mei 2010 gepland.
We zijn er steeds meer van overtuigd dat onze aanpak een belangrijke aanvulling is op het bestaande aanbod en meer diepgang biedt en de oorzaken van depressie en angst wezenlijk aanpakt.
Er is contact gelegd met een psychiater die heeft toegezegd in voorkomende gevallen ondersteuning te willen bieden. We gaan door op de ingeslagen weg met lezingen en presentaties in zowel het reguliere als het ’alternatieve’ circuit.
Auteur Henk Visser (Doesburg).